ZDROWIE: CUKRZYCA

Co to za choroba ?

• względny lub bezwzględny niedobór insuliny
• podwyższone stężenie glukozy we krwi
• insulina - hormon produkowany przez trzustkę- umożliwianie przyswajania glukozy
• typ 1 - brak produkcji insuliny
• typ 2 - zaburzenie metaboliczne- insulinooporność
• hipoglikemia- zbyt niski poziom insuliny - poniżej 50 mg/dl - osłabienie, drżenie mięśni, zawroty, bóle głowy, poty, drażliwość, uczucie głodu
• hiperglikemia - zbyt wysoki poziom glukozy - silne uczucie pragnienia, zamazane widzenie, częste oddawanie moczu

Typy cukrzycy :

1. Cukrzyca ciążowa - także u wcześniej zdrowych ciężarnych ; zwiększona insulinooporność; podwyższone zapotrzebowanie na insulinę w okresie ciąży; nieleczona grozi powikłaniami dla matki i dziecka
2. Cukrzyca typu 1 - organizm nie jest w stanie produkować insuliny; układ odpornościowy odpowiedzialny za zniszczenie komórek produkujących hormon w trzustce
3. Cukrzyca typu 2 - brak produktywności (zbyt mało insuliny); siedzący tryb życia; insulinooporność; otyłość
4. Stan przedcukrzycowy - podwyższone stężenie glukozy we krwi

Jaką rolę odgrywa dieta ?

• kontrola stężenia glukozy we krwi
• osiągnięcie właściwego poziomu tłuszczów we krwi
• utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego
• kontrola masy ciała
• zapobieganie lub spowolnienie powikłań
• regularne posiłki
• rozłożenie spożywania węglowodanów na cały dzień (na kolację najmniej)
• wybór węglowodanów o niskim IG (indeksie glikemicznym)
• ograniczenie spożycia cukierków, słodkich napojów (wysoki IG- szybkie podnoszenie poziomu glukozy we krwi)

Tłuszcze a dieta cukrzyka :

• nadmierne spożycie prowadzi do tycia (wysoka kaloryczność)
• niestabilne stężenie glukozy
• zwiększone narażenie na chorobę niedokrwienną serca
• zwiększone ryzyko zawału serca
• zwracanie uwagi na ilość i rodzaj spożywanych tłuszczów
• zmniejszenie spożycia tłuszczów nasyconych i trans
• zwiększenie spożycia tłuszczów nienasyconych (pestki, oleje roślinne, orzechy, tłuste ryby)

Kontrola cukrzycy :

1. Jedz regularnie, gdyż opuszczanie posiłków powoduje spadek stężenia glukozy we krwi (hipoglikemia)
2. Zadbaj o to, by w każdym posiłku znalazły się węglowodany o niskim IG.
3. Zwiększ spożycie tłuszczów jednonienasyconych i wielonienasyconych.
4. Jedz dużo warzyw strączkowych, soczewicy, owoców, warzyw, pestek i orzechów.
5. Ogranicz spożycie alkoholu.
6. Utrzymuj prawidłową masę ciała, gdyż zmniejsza to insulinooporność.
7. Dużo się ruszaj - ćwiczenia zwiększają wrażliwość mięśni na insulinę, co pomaga w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi.

Powikłania :

1. ślepota - wysoki poziom glukozy we krwi może uszkodzić naczynia krwionośne zaopatrywujące siatkówkę oka; degeneracja prowadzi do wylewu krwi do siatkówki oka
2. choroba niedokrwienna serca - ryzyko wystąpienia u cukrzyków jest od 2 do 4 razy większe niż u zdrowego człowieka
3. niewydolność nerek - wysoki poziom glukozy może stać się przyczyną utraty funkcji nerek (usuwanie produktów przemiany materii); konieczność wykonywania dializ
4. uszkodzenie nerwów - neuropatia cukrzycowa; wysoki poziom glukozy powoduje zaburzenie zdolności nerwów do przesyłania i odbioru bodźców
5. stopa cukrzycowa - drętwienie, mrowienie, zaburzenia czucia, trudno gojące się owrzodzenia, zmiany skóry stóp i paznokci ; amputacja kończyny
6. celiakia - niemożność spożywania pokarmów zawierających gluten (jęczmień, owies, ryż, pszenica); zwiększenie ryzyko zachorowania u osób z chorobami autoimmunologicznymi; wpływ na poziom glukozy